Op de poster heb ik het draaien van de komvorm weergeven in een aantal stappen. Hierbij zie je de doorsnede van de klei in elke stap een klein beetje veranderen totdat de komvorm is gedraaid.
De volgende vijf hoofdstappen hebben mij geholpen om beter grip te krijgen op het draaien van een kom:
- Grof centreren
- Fijn centreren
- V-vorm maken
- Optrekken
- Komvorm van binnenuit maken
Natuurlijk is dit niet dé manier. Hieronder zal ik per stap het draaien van een kom op de draaischijf verder toelichten. Heb jij vragen of tips & tricks? Laat het vooral weten!
Grof centreren
- Klei op de draaischijf gooien
Begin met het doorslaan en walken van de klei om lekker soepel te kunnen draaien. Kies een hoeveelheid klei naar wens en gooi deze in het midden van de draaischijf. Door nu met je pink de onderste rand tijdens het draaien dicht te zetten lijm je als het ware de klei op de draaischijf, dan komt de klei minder snel los. - Zijwaartse druk links/rechts
Gebruik zowel je linkerhand als je rechterhand om de klei grof te centreren. - Boven- en zijwaartse druk
Naast de zijwaartse druk zorg je dat er ook van de bovenkant druk wordt uitgeoefend. Hiermee sluit je de klei als het ware op en kun je vrij snel centreren. Je kunt dit bijvoorbeeld doen door je hand in een hoek te zetten.
Fijn centreren
- Bovenkant stabiel
Vervolgens wil je de klei helemaal perfect centeren en nu kun je ook de klei in de gewenste verhouding tussen hoogte en diameter vormen. Het werkt goed om in eerste instantie de bovenkant stabiel te krijgen. - Klei fijn gecentreerd
Vervolgens dwing je de klei aan de zijkant in een mooie rechte lijn door langzaam de druk op te voeren. Nu is de klei mooi gecentreerd. - Onderste rand iets naar binnen
Het maken van de komvorm begint vervolgens met het naar binnen zetten van de onderkant. Je maakt de basis iets smaller. Omdat je nog gaat afdraaien als de klei leerhard is, kun je de maat van de standring groter houden. Liever nu iets te breed dan te smal.
V-vorm maken
- Openen / Paddenstoel
Nu ga je de klei openen en als het ware een paddenstoel vormen als je naar de doorsnede kijkt. Met je duim maak je een kuiltje in het midden. Je kunt de andere hand gebruiken om je duim naar beneden te duwen, terwijl je je duim gestrekt houdt. - V-vorm
De paddenstoel wordt vervolgens een soort V-vorm. Let op dat je géén vlakke bodem maakt. Bij het maken van de komvorm denk je vanuit de binnenvorm. Dit moet straks een vloeiende gebogen lijn zijn. - Voorbereidend optrekken
Voordat je de klei gaat optrekken, kun je ‘voorbereidend optrekken’ of anders gezegd de klei alvast wat verdelen door met een knijpende beweging de wand iets omhoog te trekken. Gebruik een pottenbakkersnaald om te meten hoe dik de bodem is. Maak de bodem zeker niet te dun, om dikte over te houden voor een standring. Bijvoorbeeld zo’n 3cm, afhankelijk van wat je in gedachten hebt qua ontwerp.
Optrekken
- Olifantenpootje weghalen
Voordat je gaat optrekken, haal je de klei aan de onderkant weg (het olifantenpootje). - Vanuit klein kuiltje starten
Maak een klein kuiltje en begin van daaruit de klei op te trekken. Dit doe je elke keer voordat je gaat optrekken. - Optrekken
In een aantal keer optrekken wordt de kom steeds iets wijder. Twee of drie keer optrekken is een mooi uitgangspunt, vier keer als het echt nodig is. Als je de klei teveel bewerkt dan wordt de klei namelijk ‘moe’ en verliest het aan sterkte. Met de komvorm steeds in gedachten, is na het optrekken het kuiltje verdwenen.
Komvorm van binnenuit maken
- Vloeiende binnenvorm
Zorg steeds voor een vloeiende vorm aan de binnenkant. De buitenkant is minder belangrijk in dit stadium. De buitenkant is pas aan de beurt bij het afdraaien. Wel probeer je de klei gelijkmatig van dik naar dun te laten verlopen. - Rechte wanden
De bovenkant van de kom heeft nog rechte wanden. Ik gebruik een klein stukje zeem om de rand mooi glad te maken. Dit doe ik voordat ik ga uitbollen, omdat de rechte wanden sterker zijn dan de uitgebolde wanden. - Uitbollen
Als laatste stap in het draaiproces ga je de kom uitbollen totdat je tevreden bent over de binnenvorm. Je kunt voor het uitbollen een spons of een lomer gebruiken.
In deze versnelde video draai ik een kom op de draaischijf met witte klei: